Welkom thuis in de Westerkim
In Hoogeveen verrijst de komende jaren een innovatief woonzorgcentrum. In alle aspecten van de nieuwe Westerkim is het hartelijke karakter van de organisatie voelbaar: welkom thuis! De kern van het ontwerp is een bruisend hart waar ontmoeting centraal staat. Daar omheen komen 10 woongroepen met een centrale huiskamer en steeds negen appartementen.
‘Welkom thuis staat
voor huiselijkheid.
Zoals je in een
gezin woont.’
Febo: “De Westerkim is een christelijke organisatie. Dat betekent dat onze kernwaarden geborgd zijn vanuit de Bijbel. We hebben dat vertaald in de belofte ‘Welkom thuis’. Iedereen die hier woont en werkt draagt daar aan bij.” Karola: “Welkom thuis staat voor huiselijkheid. Kleinschalige woonvormen, zoveel mogelijk ingericht zoals je in een gezin leeft. In het nieuwe gebouw komt die visie ook echt tot leven, wordt het tastbaar en zichtbaar.”
Febo: “We hadden ook voor renovatie kunnen kiezen, maar dan zouden we concessies moeten doen aan de zorgstructuur. Dan bleef het een gebouw met lange gangen. De filosofie van kleinschalig wonen is anders: niet alleen op je kamer, maar ook gezamenlijk leven, zoals in een gezin. Dat is wat we willen uitstralen met Welkom thuis.”
Om die visie zo goed mogelijk door te voeren in alle facetten van het plan, was inbreng vanuit de organisatie essentieel. De allereerste stap was dan ook het samenstellen van een projectgroep, met leden uit alle lagen van de organisatie: van zorgmanager, casemanager en verzorgenden tot mensen van communicatie en de keukenmedewerkers en de communicatieadviseur. Maar ook zit er een vertegenwoordiging van de ondernemingsraad en de cliëntenraad in de projectgroep.
Karola: “Met ICSadviseurs hebben we de kaders vastgesteld: graag een bruisend hart, kleinere appartementen zodat er ruimte overblijft voor gezamenlijke huiskamers. Aparte afdelingen voor verschillende doelgroepen zoals bewoners met somatiek, psychogeriatrie en eerste lijnsverblijf. Vanuit die kaders zijn we in gesprek gegaan. Met de cliëntenraad, de ondernemingsraad en medewerkers vanuit de zorg. Nooit gedacht dat er zoveel bij kwam kijken.”
‘Het is goed dat iemand vanuit de zorg de projectgroep leidt. Het is een plan van de gebruikers.’
Femke: “Zo ontstond een ideaalplaatje van vierkante meters, dat we vervolgens in het ontwerptraject concreet hebben ingevuld. Als projectgroep gingen we aan tafel met de architect, om alles wat we hadden bedacht in te passen in het ontwerp. Welke groepen komen op welke plek, welke onderlinge relaties levert dat op? Een plan op papier kun je op meerdere manieren interpreteren. Nu werd het concreet.”
Hans: “Het is goed dat iemand vanuit de zorg de projectgroep leidt. Uiteindelijk is het niet een plan van ICS, niet van de architect, maar van de gebruikers. Dat is ons hoogste doel.”
Febo: “De warmte, de sfeer die mensen in de huidige Westerkim ervaren: sommigen noemen het oubollig of ouderwets, anderen authentiek; maar wat er ook gebeurt, dat moet in de nieuwe Westerkim terugkomen.”
Hans: “Authentiek en kleinschalig, dat zijn containerbegrippen, die moet je laden. We hebben iedereen die hier wel eens binnenloopt betrokken om het gevoel vast te leggen: bewoners en hun familie, mensen uit de buurt. En dan is het aan de architect om dat gevoel te vertalen. Sacon won de architectenselectie, omdat zij snapten wat hier in
de hoofden zat.”
Febo: “We hebben het vaak over zorg, maar welzijn, het welbevinden, is nog belangrijker. Als het welbevinden toeneemt zal de zorgvraag zelfs afnemen. Dat is wat ons onderscheidt. We hebben bewust gekozen voor ontmoeten, op gezinsniveau op de huiskamers en als Westerkimfamilie door bewoners naar het centrale hart te trekken, waar veel reuring is. Ontmoeten is belangrijk. Juist die ontmoeting is wat ons onderscheidt.”
Hans: “Samen met de studenten hebben we een kamer één op één nagebouwd, zodat we in de praktijk konden ervaren: hoe kun je hier zo prettig mogelijk wonen en leven? En je moet er op een goede manier zorg kunnen verlenen. De combinatie die we hebben gezocht met het onderwijs, dat levert wat op. Er is een goede samenwerking met het mbo hier ter plaatse. Die relatie is belangrijk. Het zijn de studenten die straks hier misschien werken.”
‘We zijn één van de eerste zorginstellingen die energieneutraal gaan bouwen. Als relatief kleine zorgorganisatie kunnen we hier toch groot in zijn.’
Febo: “Duurzaamheid past heel goed bij onze grondslag, het rentmeesterschap over de aarde zoals dat omschreven staat in de Bijbel. Mede daarom hebben we gekozen voor een volledig energieneutraal gebouw. Een extra investering, maar je bent dan wel toekomstbestendig en draagt bij aan de wereldwijde duurzaamheidstaakstellingen. Best vooruitstrevend, we zijn één van de eerste zorginstellingen die energieneutraal gaan bouwen. Dat is niet per se onze grootste drijfveer, maar het is wel een extra visitekaartje. Als relatief kleine zorgorganisatie kunnen we hier toch groot in zijn.”
Hans: “Naast energie zit duurzaamheid ook in materiaalkeuze. Met onderhoudsarme materialen hou je de exploitatielasten laag. Met een goede ‘jas’ ben je klaar voor de toekomst. Zo hebben we ook gekeken naar flexibiliteit. Het pand is multi-indeelbaar. Twee kamers voor psychogeriatrische zorg zijn qua oppervlak gelijk aan één kamer voor somatische zorg. Momenteel is psychogeriatrie het leeuwendeel, maar je zou dus kunnen schakelen naar meer somatische zorg. De draagstructuur is flexibel, zodat je vrij makkelijk kunt variëren met de binnenwanden.”
‘Het gebouw trekt zich terug, waardoor het groen van het park meer aandacht krijgt. Er ontstaat een natuurlijke verbindingsgang met de woningen van Westerheem’
Hans: “Op gebiedsniveau hebben we aansluiting gezocht op de parkstructuur rondom het gebouw. Het gebouw trekt zich terug, waardoor het groen van het park meer aandacht krijgt. Er ontstaat bovendien een natuurlijke verbindingsgang met de naastgelegen woningen van Westerheem. Want ook die bewoners maken veel gebruik van het bruisende hart. Het is belangrijk dat het plan ook op gebiedsniveau klopt.”
Febo: “Daarin werken we prettig samen met de gemeente. De stedenbouwkundige omarmde het plan vanaf het begin. De zogeheten blauwgroene long die vanaf het centrum van de stad loopt, is in het plan doorgetrokken. Dus ook op dat vlak past dit plan perfect in haar omgeving.”
Femke van Erp
femke.van.erp@icsadviseurs.nl +31 6 23 84 81 36Hans Voorberg
hans.voorberg@icsadviseurs.nl +31 6 22 60 16 75
