Natuurinclusieve transformatie Berger Scholengemeenschap

Inspirerende plek voor de Kunst van het Leren

Door de jaren heen was de Berger Scholengemeenschap geworden tot een amorf conglomeraat van gebouwen, ongunstige looproutes en met weinig oog voor de omgeving. Het doel van de recente vernieuwbouw was dus niet alleen overzicht en eenheid scheppen, maar ook de natuur weer tot aan de voordeur te brengen. 

De Berger Scholengemeenschap is een school voor voortgezet onderwijs met ruimte voor creativiteit en expressie; er is een theater en de gangen, afgewerkt met houten schilderijlijsten, zijn expositieruimten voor mode en kunst. De Kunst Van Het Leren staat er uitnodigend boven de voordeur. Op vrijdag 14 maart 2025 werd het vernieuwde gebouw voor de 751 leerlingen en medewerkers geopend. Schooldomein sprak met de plaatsvervangend rector Marjan Onderwater en architect Marc de Rooij van BRTArchitecten. Marjan: “We hebben een heel goed proces achter de rug, waarbij onze onderwijsvisie is vertaald in een geweldig gebouw, waarin de Kunst van het Leren helemaal tot zijn recht komt. Onze liefde voor kunst en cultuur zie je terug in de ronde lijnen en de transparantie.” Marc vertelt: “Het doel van de recente vernieuwbouw was dan ook om het onderwijs een fijne plek te geven en weer overzicht en eenheid te scheppen. De nadruk van het gebouw ligt bovenal op de groene omgeving en natuurlijk het mooie licht buiten. De school stond wat verloren in de mooie groene omgeving. In het nadenken over een passend ontwerp heb ik me laten inspireren door de verscheidenheid in kleuren en texturen van het omliggende bos- en duinlandschap.”

Conglomeraat van gebouwdelen

Marc: “Het was een conglomeraat van gebouwdelen dat in verschillende fasen uit de jaren ‘50, ‘80 en 2006 is samengesteld; in feite een samenklontering van gebouwen met een soort noodgebouw ervoor. Elk gebouwdeel had een eigen cultuur en leerlingen en docenten voelden zich niet altijd verbonden met elkaar. Zo werkte je bijvoorbeeld in gebouw B of C. Ik heb de bestaande gebouwdelen opgenomen in een nieuw samenhangend beeld; door materialen en kleuren op elkaar af te stemmen en over te laten lopen, waardoor je niet meer ziet en ervaart wat nieuw of oud is. Je ziet delen met baksteen en geglazuurde tegels, afgewisseld met aluminium sandwichpanelen. De centrale nieuwbouw neemt de bestaande bouwdelen links en rechts onder de vleugels tot één herkenbaar hoofdgebouw met referenties naar de typische Bergense architectuur van baksteen en natuurlijke vormgeving. Daarnaast hebben we een nieuw theater annex aula gemaakt, met daaraan verbonden een theaterklas. De prachtige nieuwe tribunetrap is van buiten goed zichtbaar en is dan ook een visitekaartje voor de school. Door de transparante opzet is er meer ruimte ontstaan; je ziet waar mode en de theatergroep zitten. De theoretische lokalen liggen aan de binnenring op de rustige plekken en kijken uit op de binnentuin. Aan de buitenzijde hebben we juist specials toegevoegd, zoals het theater. Het is naar de toekomst toe mogelijk om het gebouw op te knippen en de gebouwdelen onafhankelijk te gebruiken.”

Logistiek een ramp

“Het was ook organisatorisch een lastig gebouw, zonder een logische samenhang”, legt Marc uit. “Het was logistiek een ramp, met één gang waar alle leerlingen gebruik van moesten maken. De nieuwbouw loopt over twee verdiepingen waardoor de gebouwdelen beter met elkaar verbonden zijn. We hebben de centrale entree op dezelfde plek gelaten, maar veel meer ruimtelijkheid en routing gecreëerd. Door een mooie verbinding te maken tussen de begane grond met de verdieping konden we de verkeersdruk halveren. De school wilde ook graag in het interieur dezelfde look en feel hebben. Dat hebben we gedaan door simpele ingrepen: kleur, ronde vormen, type kozijnen met schuine stijlen en de schilderijlijsten die door het hele gebouw heen hangen. Dat zijn expositieplekken voor kunst en cultuur, waardoor ook geen wildgroei binnen de school ontstaat.”

Groen tot de voordeur

Marc: “Het idee vanaf het begin was om het groen weer tot aan de voordeur te laten komen. De nieuwe school staat nu weer met de voeten in het groen, een faunahotel siert de gevel tot boven de dakrand en de groene buitengevel is een binnenwand geworden. De groene ‘eilanden’ tegen het gebouw geven de school een natuurlijke plek in de groene omgeving. We hebben een bijzondere schoorsteen annex vleermuizenhotel in karakteristiek baksteen gemaakt, die ook in de aula zichtbaar is. Het is eigenlijk wel een natuurinclusieve school geworden, omdat de natuur en het welzijn van mensen ons uitgangspunt van denken was.” Conciërge Harry van der Linden tenslotte is ook blij met het nieuwe gebouw: “Het is veel rustiger geworden, door het anders organiseren van de leerlingstromen, de rondingen en mooie nieuwe ruimtes. Er was eerst geen samenhang, nu voelt het voor iedereen als een eenheid. Binnen heb ik minder werk, maar buiten juist meer, door het vele groen en de binnentuin. Maar het mooie is dat alle lokalen op die tuin uitkijken en leerlingen het vele groen ook prettig vinden. Daar doe je het voor.”

Tekst: Sibo Arbeek

Foto’s: Thijs Wolzak

Kijk voor meer informatie op

www.schooldomein.nl en www.brta.nl